dinsdag 26 januari 2021

Verdriet aan Zee


Neen de speelzaal werd niet in brand gestoken door coronahooligans, maar de titel slaat op wereldkampioen Carlsen die terug weet wat verliezen is. In de achtste ronde van het Tata Steel Tournement ging hij de boot in tegen de achttienjarige Rus Esipenko. Het was maar liefst vier jaar geleden dat hij nog een partij verloren had in Wijk aan Zee, de boosdoener van toen was Richard Rapport. Tijd om verdrietig te zijn gunde Carlsen zich niet, de dag erop kreeg Grandelius de rekening gepresenteerd. Na negen ronden hebben we drie leiders en dat zijn Giri, Caruana en Firouzja met 6 uit 9. Esipenko en Van Foreest volgen op een halfje en Magnus Carlsen is zesde met 5 uit 9. Hieronder een kort overzichtje van speeldag vijf tot en met speeldag negen.

Ook ronde vijf was hoogzwanger van de remises, slechts één beslissende partij en dat was meteen ook een van de interessantste van het ganse tornooi. Nils Grandelius versloeg Vachier-Lagrave op zijn terrein en dat is de complexe Najdorf-variant van het Siciliaans. MVL (voor de vrienden) heeft een diploma van wiskundige en hij houdt van de ellenlange complexe variaties in de Najdorf. Grandelius was echter bijzonder goed voorbereid en ging zonder vrees de uitdaging aan met de Najdorfspecialist. In een zeer ingewikkelde stelling kwam Grandelius een pion voor en hij kon na heel wat gepeins en gezucht de volle buit binnenhalen. De rest van het pak remiseerde, dit waren de meest aantrekkelijke wedstrijden: De hoger gekwoteerden Caruana en Carlsen konden hun scherpe stellingen niet verzilveren tegen respectievelijk Esipenko en rode lantaren Donchenko. Tussen Tari en Anton wisselden de kansen op winst wel eens, maar werd het uiteindelijk een puntendeling.

In ronde zes werd er veel gerookt, vredespijpen ten gevolge van puntendelingen... Dit keer twee beslissende partijen, in de eerste wedstrijd nam het Iraanse wonderkind Firouzja met zwart de maat van de Duitser Donchenko na een tactische wending in het middenspel. Nederlander Jorden Van Foreest haalde het van de Spanjaard Anton na jawel een Gesloten Spaanse partij. Van Foreest is tot mijn grote verbazing erg goed bezig in Wijk aan Zee en de magische 2700 ELO-grens komt voor hem nu wel heel dichtbij. Van de vandaag gespeelde remises onthouden we dat Caruana zijn tanden stuk beet op Grandelius, die verrassend genoeg alleen aan de kop van het klassement blijft. Dat Carlsen ook zijn gebit beproefde en dat in zijn game met Duda. In een gewonnen eindspel speelde Carlsen zonder al te veel na te denken de verkeerde voortzetting en verspeelde zo de winst. De aanwezige pers vond direct de oorzaak en dat waren de vele blitz- en andere snelle partijen die Carlsen de laatste maanden online had betwist?

Ronde zeven zorgde voor Vuurwerk aan Zee met maar liefst vijf(!) beslissende partijen. Leider Grandelius ging de boot in tegen Giri, toen hij met zwart de Najdorf uitprobeerde tegen de Nederlander. In een positionele stelling kwam Grandelius in acute tijdnood en dan loopt het niet altijd zoals het zou moeten lopen. Caruana had wellicht zitten spieken want ook hier kwam een Najdorf op het bord en dat tegen specialist Vachier-Lagrave. De Italo-Amerikaan verraste de Fransman met een weinig gespeelde zijvariant en die ging weer op zijn bek. MVL overweegt naar verluidt om zijn openingsrepertoire compleet om te gooien... Firouzja toonde zijn gave eindspeltechniek tegen Duda en ook Esipenko kan een potje winnend schuiven in de finale, hier was Wojtaszek de pineut. Tenslotte behaalde Jorden Van Foreest zijn 2de zege en die kwam er na een blunder van de Noor Tari.

Ronde acht werd wereldnieuws door de nederlaag van Magnus Carlsen tegen Andrey Esipenko. Magnus met zwart speelde een erg aggresieve Najdorfvariant, precies populair in Wijk aan Zee (?), maar de pas 18-jarige Esipenko bleef kalm en kwam vroeg in het voordeel. Een plus die hij na 38 zetten omzette in schaakgeschiedenis. Firouzja profiteerde maximaal van het verlies van de wereldkampioen door zelf de maat te nemen van Harikrishna en meteen solo de leiding te veroveren. De rest van het pak, was zichtbaar onder de indruk (?) en zij speelden allen remise.

In de negende ronde deed Carlsen wat hij absoluut moest en dat was winnen. Als hij een eventuele achtste titel in Wijk aan Zee op zijn naam wenst te schrijven, dan moest hij zegevieren al was het maar om zichzelf een mentale boost te geven. Aan rivaal Grandelius had hij een taaie klant, die hij pas kon vloeren in een dame-eindspel met extra pion. Leider Firouzja raakte niet voorbij Esipenko en moet Giri naast zich dulden bovenaan. De Nederlander versloeg in een lastig eindspel de Fransman MVL, die precies niet zijn allerbeste tornooi uit zijn carrière aan het spelen is? Het leidersduo krijgt nog het gezelschap van titelverdediger Caruana die probleemloos won van de Pool Wojtaszek. Met nog vier wedstrijden voor de boeg is alles nog mogelijk, zeker nu Carlsen nog in de ring moet tegen Caruana en Giri en Firouzja binnenkort mag battlen tegen diezelfde Caruana en Giri. Alles is nog steeds te volgen met gratis live streaming via de officiële site.

Tussen al dat internationaal schaakgeweld gaf Meester Steven gisteren een druk bijgewoonde online les met als rode draad 'ongelijke lopers'. Na enkele inleidende oefeningen en een vleugje schaakhistorie werd de les verdergezet met de hoofdbrok en dat was een partij tussen Kotov & Botvinnik uit 1955. Kotov, een geëerd schaakauteur (Think like a grandmaster) en Botwinnik (drievoudig wereldkampioen) demonstreerden de door Steven uitgelegde theorie in de praktijk. Wederom een heel gesmaakte uiteenzetting van de Meester. Een volgende is voorzien over een veertiental dagen en dat is nog dertien keer slapen 😁...

woensdag 20 januari 2021

Remise aan Zee


Wijk aan Zee is vier rondes ver en er is al behoorlijk wat geremiseerd. Naast een heilige schrik voor het coronavirus, hebben de wereldtoppers blijkbaar ook een acute angst ontwikkeld om niet te verliezen. De tussenstand toont ons maar liefst vijf (!) spelers aan de top van de ranking met 2.5 uit 4. Zij luisteren naar de namen Harikrishna, Carlsen, Caruana, Giri en Grandelius. De rode lantaren is voor Donchenko met 1 uit vier, zelfs deze jonge Duitser die in laatste instantie door de organisatoren werd afgehaald in zijn thuisland om Dubov te vervangen (corona in zijn omgeving) kan het tornooi in theorie nog winnen. Een kort overzichtje van de voorbije speeldagen.

Op speeldag één mochten twee potentiële kanshebbers op de eindzege al meteen vol aan de bak. Zevenvoudig winnaar Magnus Carlsen en toptalent Alireza Firouzja maakten er in hun onderlinge confrontatie een spektakelstuk van dat op een gelijkspel afstevende. Carlsen, die weet dat Firouzja wel eens hoog kan eindigen, nam enkele serieuze risico's om het volle punt te pakken. Hij offerde twee pionnen volgens de over zijn schouder meekijkende computer niet correct, maar Firouzja is geen chipmonster maar van de menselijke soort en die hebben het soms moeilijk om alles uit te rekenen in stressvolle omstandigheden. De Iranees blunderde uiteindelijk en Carlsen stak deze belangrijke psychologische zege op zak. De levenswijsheid dat alle toreneindspelen remise zijn, werd nog maar eens tegen gesproken in de wedstrijd tussen Grandelius en Donchenko. Gelijkspel was het maar je moet het wel zien en Donchenko zag het niet. Een derde zege met de witte stukken was er voor Nederlands hoop in bange dagen, Giri die de maat nam van de jonge Noorse wolf Tari. De rest van de partijen eindigden allemaal op een gelijkspel.

Na het beëindigen van ronde twee is er ongelofelijk maar waar nog één speler die het maximum van de punten heeft en dat is verrassend genoeg de Zweedse nummer één Nils Grandelius. Hij haalde het van de Pool Duda die na een rare agressieve openingskeuze snel in de problemen kwam. De tweede en meteen laatste zege van de dag kwam er voor Caruana die Donchenko met lege handen achterliet na een opwindende match met enkele briljante zetten van de tornooiwinnaar van vorig jaar. Alle andere games waren remises waarvan sommige felbevochten. Zo bleef Carlsen na liefst zes uur ontgoocheld achter na zijn partij tegen de Spanjaard David Anton, ontsnapte Firouzja tegen Vachier-Lagrave en deelden de Hollanders Giri en Van Foreest de punten.

Lijstaanvoerder Grandelius gaat in de derde ronde de boot in tegen de oudste deelnemer en dat is Harikrishna. De Indiër leert de Zweed een Frans lesje en neemt de leiding over in de tussenstand. Firouzja haalt het van Anton en voor één keer niet in een tactisch steekspel, zijn handelsmerk. In een positionele partij komt Alireza met voordeel in het eindspel, een finale die hij foutloos afwikkelt naar winst. De rest van de wedstrijden eindigen allemaal op een gelijkspel, wat de vijf eerder genoemde schakers in de inleiding aan de leiding brengt...

Het kan nog gekker: Ronde vier brengt nergens afscheiding, aan ieder bord wordt uiteindelijk de vredespijp gerookt. Nochtans was er op vele borden vuurwerk, maar het kwam nergens tot ontploffing. Kansen waren er genoeg, maar die werden jammer genoeg niet benut. Het was vooral zwart die zijn dagje niet had. Zo had Caruana voordeel in een Spaanse partij tegen Harikrishna maar kon hij dat niet omzetten in winst. Beet Carlsen zijn tanden stuk op het Hollandse hapje Van Foreest en liet Grandelius de winst uit handen glippen in zijn partij met Esipenko. Ook de Caro Kann van Firouzja met een kwaliteitsoffer tegen de Noor Tari verzandde uiteindelijk in remise. Geen flauw idee op wie ik in dit tornooi mijn geld moet zetten, de vijfde ronde op donderdag brengt misschien meer duidelijkheid? Alles kun je volgen met gratis live streaming via de officiële site.

Meester Steven is volgende week maandag 25 januari opnieuw van de partij. Vanaf 20h00 is hij te bewonderen achter zijn lessenaar in het virtuele huis. Het hoofdonderwerp is dit keer ongelijke lopers. Wie zijn ze, waar komen ze vandaan...😁 Neen, er wordt uitgelegd in welk type stellingen ze naar remise gaan en in welke niet. Alles wordt afgesloten met een klassieke meesterpartij waarin het hoofdthema van de les voorkomt. Weer eens niet te missen dus...

dinsdag 12 januari 2021

Verlengt Caruana straks zijn titel in Wijk aan Zee?


Vrijdag is het zover, het eerste fysiek klassiek schaaktornooi van 2021 gaat van start, dat er verdorie vele mogen volgen. Op 15 januari wordt de wedstrijdgong van het Tata Steel tornooi voor de eerste keer beroerd voor de openingsceremonie, een dag later worden de eerste stukken op de borden verschoven, voorbodes van knappe bloedstollende partijen? De guitige krullenbol de Italo-Amerikaan Fabiano Caruana is titelverdediger in Wijk aan Zee, één van de Mastertornooien in het wereldschaak. Caruana stak er vorig jaar met kop en schouders bovenuit met 10/13, wereldkampioen Carlsen volgde op maar liefst twee punten (8/13) en Wesley So vervolledigde de top drie (7,5/13). Wat het dit jaar wordt weten we ten allerlaatste op 31 januari de slotdag van het evenement. Pakt Fabiano zijn tweede titel of gaat Carlsen zijn record wat scherper stellen en voor de achtste keer met de hoofdvogel lopen? So gaat in ieder geval niet winnen, door wellicht coronaperikelen stuurt hij dit jaar zijn kat. Corona speelt ook nu weer een grote rol, want van de oorspronkelijk aangekondigde deelnemerslijst trokken ook Mamedyarov, Nepomniatchi en Abdusattorov zich in laatste instantie terug. Harikrishna, Wojtaszek en Grandelius namen zonder morren de vrijgekomen plaatsen in. Dit jaar blijven de toppers netjes in Zaal Moriaan te Wijk aan Zee en wordt er niet in een of andere toeristische trekpleister of legendarisch voetbalstadion gespeeld. Een volgende keer zal deze traditie wellicht verder gezet worden? Misschien moet onze Belgische Schaakbond eens contact opnemen met de tornooi-organisator om zich volgend jaar kandidaat te stellen om een ronde te organiseren? Het zou het Belgische schaak alvast geen windeieren leggen. Akkoord het gaat wat centjes kosten maar de positieve neerslag voor ons schaakleven gaat dit ruimschoots compenseren... Komaan Bondsbonobo's kom eens uit jullie ivoren toren!
Het tornooi kun je vanaf zaterdag volgen via de officiële website.

Wegens onvoorziene omstandigheden werd de online les van Meester Steven verschoven van maandag 11/01 naar woensdag 13/01/2021. Vanaf 20h00 is iedereen welkom in het virtuele huis voor een analyse van de beste grootmeesterpartij uit 2020. Weer eens niet te missen!

woensdag 6 januari 2021

Oplossingen Eindejaarsquiz

Het zou werkelijk doodzonde zijn om de mooie Nieuwjaarsquiz van Steven te laten schuilgaan achter een internetlink, daarom geven we hem de gepaste eer en maken we er meteen het hoofdartikel van. Voor wie het hoort donderen in Keulen, die kan hier de originele opgaven nog eens bekijken en een poging ondernemen om alsnog stelling en bijpassende foto te matchen. Succes alvast en doe nu uw ogen dicht, want hier komen de oplossingen voorzien van wat commentaar.



Stelling 1

De beste zet in deze stelling is Pb4. Dit was niet zo moeilijk te vinden. De link met de foto lijkt op het eerste zicht minder voor de hand te liggen, tot je Pb4 naar het Engels vertaalt. Fonetisch is “Knight b four” hetzelfde als “The Night Before”. We zochten dus foto B. Voor de meerwaardezoekers kunnen we nog vermelden dat de stelling komt uit een partij tussen Anand en Topalov gespeeld voor het WK in 2010.


Stelling 2

De winnende zet is Dd8+. Door het schaak moet de koning opzij en staat het achterliggende stuk en prise.  Dit motiefje is een schoolvoorbeeld van wat we de röntgenaanval noemen. De bijhorende foto is dus foto F.  


Stelling 3

Dit is één van de beroemdste stellingen uit de schaakgeschiedenis. In de eerste matchpartij tussen Fischer en Spassky om het WK in 1972 liet Fischer zijn loper insluiten op een haast kinderlijke manier.  Na 29…Lxh2 volgt 30.g3 en gaat de zwarte loper verloren, nochtans iets wat quasi elke schaakamateur op het zicht zou zien. De tweede partij gaf Fischer forfait. Pas in de derde ronde zou het genie in de Amerikaan naar boven komen en zou hij zijn Russische opponent verpletteren met het beste schaak dat de wereld tot dan toe gezien had. Het WK in 1972 is gespeeld in Reykjavik, d.i. Foto D.


Stelling 4

Hier zien we dat wit volledig in de greep is van het enorm sterke zwart paard op d3. In schaaktermen wordt een heel sterk paard waarvan de tentakels zo diep in de vijandelijke stelling reiken een “octopus” genoemd. We zochten dus foto E. De stelling is afkomstig uit een heel beroemde partij tussen Karpov en Kasparov (met zwart) voor het WK in 1985. Als u deze partij niet kende, moet u ze dringend eens opzoeken en naspelen. Het is één van de absolute hoogtepunten uit het schaken.


 Stelling 5

U ziet dat wit zonet een volle toren geofferd heeft. De foto van de WTC-torens zijn dan ook toepasselijk (foto A) Wie nog wat beter kijkt, zal misschien de partij tussen Kasparov en Anand herkennen. Deze partij werd gespeeld in 1995 op de 107de verdieping van … inderdaad het WTC in New York.

Stelling 6

U ziet hier de Spaanse opening, meer bepaald het Marshall-gambiet. Niet genoemd naar Paul Marchal (Foto C), maar wel naar een verre naamgenoot, de Amerikaan Frank Marshall die deze zet in 1918 voor het eerst speelde tegen Capablanca. Tot op vandaag blijft de Marshall-variant een populair openingssysteem op het allerhoogste niveau.


*Leuke quiz van Meester Steven die zich hiermee, naar eigen zeggen ontspant, rare jongens die leraars. Voldoende uitgerust verwacht de Meester jullie aanstaande woensdag 13/01/2021 om 20h00 (opgelet nieuwe datum) in zijn virtuele huis voor alweer een interessante les. Dit keer passeert de beste grootmeesterpartij van 2020 de revue. Zorg dat je erbij bent!

*Intussen vernemen we in de coulissen van het schaakleven dat de resterende rondes van het afgebroken interclubseizoen gepland staan voor respectievelijk 5 & 12 september 2021. Onder voorbehoud dat er geen stemmen werden gestolen, geen overleden mensen hebben gestemd,... een mars op Brussel behoort ook nog tot de mogelijkheden 😁. Enfin als de laatste rondes van de coronacup uiteindelijk gespeeld zijn, rest ons een kleine maand voor de nieuwe interclubcompetitie 2021-2022 van start gaat. Hebben we alvast iets om naar uit te kijken...

*Op de VRT loopt al enkele dagen een spotje waarin men terecht beweert dat extreme omstandigheden mensen kunnen aanzetten tot grootse dingen. Corona zorgt er inderdaad voor dat platgetreden paden moeten wijken voor creatieve oplossingen en dat laat zich, met enig gevoel voor overdrijving, ook zien in de schaakwereld. Oud-Torrewachter Helmut Froeyman nam het initiatief om de online schakers in België onder hetzelfde dak te krijgen. Met dit als achterliggend nobel idee startte hij een joekel van een website op getiteld de Belgische Online Schaakclub. Online schaken krijgt nogal wiedes veel aandacht, maar de site heeft zoveel meer te bieden. Tijdens mijn korte ontdekkingsreis doorheen de vele pagina's, kwam ik tot de conclusie dat deze site voor beginners (en gevorderden), en dat zouden er zeer vele zijn na het succes van 'The Queens Gambit', het ideale startpunt vormt. Van schaakmateriaal over lesmateriaal tot schaaknieuws, werkelijk alles wordt gelinkt aan elkaar. Een dikke proficiat Helmut, waar je de tijd haalt en in de toekomst blijvend gaat moeten vinden om dit up to date te houden is mij een raadsel. Van mij krijg je alvast een dikke duim 👍. Iedere schaakliefhebber moet hier zeker eens een kijkje nemen, voor mij is dit initiatief meer dan geslaagd.